W Poradni Pulmonologicznej lekarze specjaliści zajmują się chorobami układu oddechowego. Zadaniem pulmonologa jest diagnostyka, leczenie a także profilaktyka schorzeń narządów, które wchodzą w skład układu oddechowego. W skład układu oddechowego wchodzą nie tylko płuca, ale także jamy nosowa, krtań, gardło, tchawica i oskrzela.
Kiedy zgłosić się do pulmonologa?
Z pomocy pulmonologa należy skorzystać kiedy występują:
- Choroby alergiczne układu oddechowego - cieknący katar, uczucie zatkanego nosa, napady kichania, uczucie suchości lub drapanie w gardle, zmiany skórne, zapalenie spojówek z charakterystycznym łzawieniem, pieczeniem i zaczerwienieniem oczu, światłowstrętem oraz silnym świądem i opuchnięciem skóry powiek,
- Astma oskrzelowa - świszczący oddech, duszność, uczucie ucisku w klatce piersiowej i kaszel o zmiennej częstości i nasileniu, którym towarzyszy zmienna obturacja (zwężenie dróg oddechowych),
- Zapalenie płuc oraz oskrzeli - trudności w oddychaniu i duszności, odczuwanie nagłego i silnego bólu w klatce piersiowej, utrzymywanie się gorączki powyżej 39 °C dłużej niż trzy dni, uporczywy kaszel, w trakcie którego chory odkrztusza ropną wydzielinę,
- Mukowiscydoza - napadowy lub przewlekły „mokry” kaszel z odkrztuszaniem, powtarzające się zapalenie oskrzeli i płuc, świszczący oddech, duszności, trudności w oddychaniu, zaleganie wydzieliny w drogach oddechowych,
- Gruźlica - ból w klatce piersiowej, kaszel – początkowo charakter suchy (bez odkrztuszania plwociny), z czasem przewlekły, z odkrztuszaniem śluzowej (białej) lub ropnej (żółtej) plwociny, duszności oraz trudności w oddychaniu, a w zaawansowanej postaci choroby krwioplucie,
- Grzybica płuc - kaszel z odpluwaniem brunatno-podbarwionej wydzieliny, krwioplucie i podwyższona temperatura ciała, mogą towarzyszyć również duszności oraz ból w klatce piersiowej,
- Pylica płuc - duszności, świszczący oddech, nieproduktywny kaszel, zmniejszona tolerancja wysiłku, ból w klatce piersiowej, spadek masy ciała, zmęczenie, plwocina o czarnym zabarwieniu (w pylicy węglowej),
- Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) - męczący kaszel, duszności, początkowo sporadycznie, z czasem również podczas spoczynku, krótki oddech, trudność w nabraniu powietrza, odkrztuszanie plwociny, zwłaszcza rano oraz po wdychaniu zimnego powietrza, ucisk w klatce piersiowej, świszczący oddech,
- Odma płucna - gwałtowny ból ściskający w klatce piersiowej, duszność, przyspieszenie tętna, bladość powłok skórnych, nadmierna potliwość, ogólne osłabienie,
- Sarkoidoza i inne choroby śródmiąższowe płuc rak płuc - dusznością, kaszlem oraz bólem i uciskiem za mostkiem.
W ramach dalszej diagnostyki lekarz pulmonolog może skierować na dodatkowe badania wykonywane w Przychodni Mickiewicza:
- Badania laboratoryjne
Opis: Niezbędne badania krwi czy moczu potrzebne do dalszej diagnostyki i wprowadzenia szybkiego leczenia.
- RTG klatki piersiowej
Opis: Jest to jedno z najczęściej wykonywanych badań obrazowych. Dzięki temu badaniu lekarz może ocenić stan płuc, ale także zdiagnozować m.in. zmiany nowotworowe, zapalenie płuc czy gruźlicę.
Przebieg: Do badania należy rozebrać się od pasa w górę oraz ściągnąć metalowe dodatki (np. biżuteria, okulary), które mogłyby zakłócić wynik badania. Następnie, zgodnie ze wskazówkami osoby technika wykonującego badanie, należy ustawić się przy aparacie.
- Spirometria
Opis: Spirometria to procedura pomiarowa wykonywana za pomocą spirometru, która służy do wykrywania i oceny stopnia zaburzeń wentylacji. Jest to kluczowe badanie w ocenie funkcji układu oddechowego, umożliwiające obiektywną analizę wydolności płuc.
Przebieg: Pacjentowi zakłada się specjalny klips na nos, aby uniemożliwić przepływ powietrza przez tę drogę. Następnie oddycha przez usta, korzystając z ustnika spirometru. W trakcie badania pacjent otrzymuje instrukcje dotyczące głębokości i tempa wdechów oraz wydechów. Cykl wdechów i wydechów powtarza się kilkakrotnie, maksymalnie cztery razy. Następnie rejestrowany jest natężony wydech: po głębokim wdechu pacjent wykonuje mocny wydech tak długo, jak to możliwe.
Przygotowanie do spirometrii:- Na badanie przyjdź w dobrym stanie ogólnym, jeśli lekarz nie zalecił inaczej.
- Nie pal tytoniu na 24 godziny przed badaniem (lub na minimum 2 godziny przed jeśli stanowi to dla Ciebie dużą trudność).
- Nie wykonuj intensywnego wysiłku fizycznego na 30 minut przed badaniem.
- Nie jest zalecane spożywanie obfitych posiłków, picia mocnej herbaty, kawy ani coca-coli w ciągu dwóch godzin przed badaniem.
- Na badanie załóż luźne ubranie, które nie krępuje ruchów klatki piersiowej. Przed samym badaniem zdejmij krawat i marynarkę, jeśli masz tego dnia ubrane.
- Z lekarzem kierującym na badanie ustal, które z przyjmowanych leków możesz stosować w dniu badania, a które odstawić.
- Spirometria z próbą rozkurczową
Opis: Jest to takie samo badanie jak podstawowa spirometria, ale dodatkowo wykonywana jest tak zwana próba rozkurczowa. W próbie rozkurczowej dodatkowo w drodze inhalacji podany zostaje lek rozszerzający oskrzela celem oceny odwracalności ich obturacji.
Przebieg: Pierwszy etap tego badania przebiega tak samo jak przy zwykłej spirometrii. Po wykonaniu spirometrii podstawowej podaje się lek rozszerzający oskrzela i powtarza test.
- Testy skórne (panel wziewny i pokarmowy)
Opis: Testy skórne przeprowadza się, aby sprawdzić, które alergeny wywołują reakcje alergiczne u pacjenta.
Przebieg: Podczas testów skórnych na przedramię nanosi się kropelki różnych roztworów zawierających alergeny, a także kropelki kontrolne – dodatnią i ujemną. Następnie pielęgniarka delikatnie nakłuwa naskórek za pomocą jednorazowych lancetów. W wyniku tego nakłucia niewielka ilość roztworu alergenu dostaje się pod naskórek; w przypadku uczulenia może to spowodować zaczerwienienie, powstanie pęcherzyka przypominającego ukąszenie komara oraz świąd.
W celu pogłębienia diagnostyki możliwe jest wykonanie dodatkowych badań poza naszą placówką:
- Tomografia Komputerowa klatki piersiowej - jest to nieinwazyjne i bezpieczne badanie, które pozwala na dokładną ocenę anatomicznych i patologicznych struktur w tej okolicy ciała. Metoda ta wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie (promieniowanie X), co pozwala na na dokładne uwidocznienie m.in. tkanek miękkich, zbiorników płynu czy zmian nowotworowych, dzięki czemu jest szczególnie przydatna w diagnostyce obrazowej chorób płuc.
- Rezonans magnetyczny klatki piersiowej - Rezonans magnetyczny to bezbolesna, nieinwazyjna i bezpieczna metoda diagnostyczna. W przeciwieństwie do tomografii komputerowej (TK), RM umożliwia uzyskanie obrazów tkanek ciała bez stosowania promieniowania jonizującego. Metoda ta wykorzystuje pole magnetyczne oraz fale radiowe.
- Gazometria - jest to badanie oceniające prężność gazów oddechowych (tlenu i dwutlenku węgla) we krwi oraz równowagę kwasowo-zasadową. Jest stosowana do oceny wydolności oddechowej, czyli pozwala na wykrycie niewydolności oraz monitorowanie skuteczności leczenia.
Rejestracja do Poradni Pulmonologicznej w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia możliwa jest tylko na podstawie skierowania. Skierowanie do pulmonologa pacjent może otrzymać od swojego lekarza POZ.
